Nici chirurgiczne używane są do zakładania szwów, czy też podwiązek chirurgicznych. Ze względu na to, że różne tkanki naszego organizmu inaczej reagują przy zetknięciu się z materiałami szewnymi, producenci zapewniają nam ich szeroką gamę. Wszystko po to, aby zapobiegać reakcji zapalnej, czy też uczuleniowej. W wielu przypadkach kluczową rolę odgrywają także aspekty estetyczne. Podstawową i najważniejszą klasyfikacją materiałów chirurgicznych jest podział ze względu na ich wchłanialność – wyróżniamy nici wchłanialne i niewchłanialne. Kiedy wybrać te ulegające biodegradacji? Czy w każdym wypadku są one lepsze? Jakimi różnicami kierować się w wyborze najlepszych nici chirurgicznych? Na te i inne nurtujące pytania staramy się odpowiedzieć w dalszej części artykułu.
Spis treści
Nici wchłanialne i niewchłanialne – podstawowe różnice
Zróżnicowany czas pozbycia się szwu
W zależności od rodzaju założonego szwu wchłanialnego w tkance zaczyna się proces hydrolizy lub rozpadu enzymatycznego. Ten pierwszy ma miejsce przy zastosowaniu materiałów syntetycznych, a drugi w przypadku użycia szwów białkowych. Zanim jednak dojdzie do całkowitego wchłonięcia nici rozpuszczalne tracą swoją wytrzymałość. Przy niektórych rodzajach nici wchłanialnych już po trzech tygodniach stanowi ona 20% wytrzymałości początkowej. Całkowity czas rozpadu szwów rozpuszczalnych trwa około dwa do trzech miesięcy.
Sytuacja ma się inaczej w przypadku nici chirurgicznych niewchłanialnych. Przy niektórych ranach ich usunięcie może nastąpić już po 5-7 dniach. Jest to mniej wygodne, ponieważ pacjent musi udać się do chirurga i poddać krótkiemu zabiegowi, ale zazwyczaj przekłada się to na jego większy komfort.
Różny czas efektywnego podtrzymywania tkanek
Rozpuszczalne szwy chirurgiczne ulegają stopniowej resorpcji w tkankach, co oznacza, że z czasem mimo, że nie uległy rozpadowi, nie są w stanie efektywnie podtrzymywać rany. W związku z tym do szycia ran, które wymagają długiego okresu podtrzymywania (np. rany skóry) używa się szwów niewchłanialnych. Utrzymują one tkankę w praktycznie niezmienionym stanie przez długi czas, zapewniając nieustanne poczucie bezpieczeństwa pacjentowi.
Materiał wykonania a właściwości szwu
Podział rodzajów szwów chirurgicznych na wchłanialne i niewchłanialne nie wyczerpuje bogatej gamy tych produktów. Zarówno jedne, jak i drugie szwy chirurgiczne mogą być bowiem produkowane z elementów pochodzenia naturalnego oraz syntetycznego. Warto jednak zwrócić uwagę na to, że nici wchłanialne niesyntetyczne (naturalne) mogą między innymi powodować działanie podtrzymujące zakażenie w ranie. Właśnie dlatego szwy Catgut (produkowany z jelit zwierząt m.in. cieląt), który jest przedstawicielem tej grupy jest coraz rzadziej używany, a w niektórych krajach został już wycofany z powodu przenoszenia gąbczastej encefalopatii bydła (BSE).
Dlaczego nici chirurgiczne rozpuszczalne nie mogą całkowicie zastąpić niewchłanialnych?
Wiele osób zastanawia się, dlaczego nie można wyeliminować nici nierozpuszczalnych? Do takich myśli skłania fakt, że w przypadku nici ulegających samorozpadowi nie jest konieczna ingerencja w tkankę w celu usunięcia szwów.
Czas pokazał, że nie jest to możliwe, bo chirurgiczne nici biodegradowalne, choć były niewątpliwie rewolucją, nie wyparły i w najbliższym czasie z pewnością nie wyprą tradycyjnych nici niewchłanialnych. Ich stosowanie wiąże się głownie z potrzebą stworzenia mocnego i trwałego połączenia tkanek (np. w przypadku chirurgii ortopedycznej, czy naczyniowej). Istotne jest, że są one odporne na obciążenia, co jest konieczne w przypadku rehabilitacji. W wyniku postępu technologicznego produkowane są coraz nowocześniejsze nici niewchłanialne, których nie trzeba usuwać z organizmu, ponieważ nie wywołują jego reakcji obronnej.
Nie należy zapominać, że sklepy z nićmi chirurgicznymi sprzedają je znacznie taniej niż te, które ulegają szybkiej biodegradacji, a w wielu przypadkach nie ma potrzeby używania tych droższych.
Główne zastosowania nici wchłanialnych
- Urologia – nie stanowią pożywki dla drobnoustrojów, a po okresie wymaganego podtrzymywania tkanek ulegają wchłonięciu;
- Chirurgia plastyczna – nie pozostawiają one po sobie nieestetycznych śladów, dzięki czemu możliwe jest uzyskanie efektów satysfakcjonujących dla pacjenta;
- Ginekologia – dzięki niciom wchłanialnym szew jest szczelny, a blizna minimalna i estetyczna, polecane są tu szczególnie nici o przewidywanej absorpcji jak OPTIME®, które są dostępne w rozmiarach USP 6/0 – 2;
- Stomatologia – okres podtrzymywania rany jest krótki, więc sprawdzą się tu nawet te nici rozpuszczalne, które szybko tracą wytrzymałość początkową;
- Chirurgia dziecięca – stosuje się je w celu unikania usuwania szwów, które u dzieci często jest problematyczne.
Podstawowe zastosowania nici niewchłanianych ze względu na ich cechy
- Chirurgia skóry – w obawie przed reakcjami zapalnymi większość chirurgów w tym przypadku decyduje się właśnie na ten typ szwów, dla innych istotna w tym przypadku jest też ich niska cena.
- Chirurgia sercowo-naczyniowa – nici niewchłanialne gwarantują stałe podtrzymanie tkanki, są bioobojętne, delikatne i nie nasiąkają płynami. Najczęściej stosowane są nici monofilamentowe, które są specjalnie pakowane „na prosto”, co zmniejsza pamięć skrętu i sprawia, że są poręczne.
- Chirurgia urazowo-ortopedyczna – stosuje się tu głównie nici chirurgiczne stalowe, o monofilamentowej strukturze szwu, które są bardzo wytrzymałe na zginanie, co jest kluczowe przy rehabilitacji pooperacyjnej pacjenta. Dodatkowo są bardzo plastyczne, co minimalizuje ryzyko pęknięcia podczas wiązania.
- Szycie okulistyczne – pozwalają na precyzyjne wiązanie, co jest istotne przy tak małym polu do manewrowania (np. monofilamentowe nici okulistyczne NYLON Black, które występują w rozmiarach USP 11/0-5/0 – są bardzo wytrzymałe na rozciąganie).
W jakich jeszcze przypadkach zastosować szwy niewchłanialne? Na to pytanie odpowiadamy w tym artykule o specyficznych cechach nici niewchłanialnych.
Cechy charakterystyczne wchłanialnych materiałów szewnych
- Syntetyczne – wywołują niewielką reakcje na ciało obce przez organizm, natomiast materiały szewne naturalne mogą wykazywać silne właściwości odczynowe.
- W zależności od materiału wykonania nici chirurgicznej różny jest czas podtrzymywania tkanki – od 10 dni dla tych wykonanych z kwasu poliglikolowego, aż do 90 dni dla wyprodukowanych z polidioksanonu.
- Zróżnicowany czas wchłaniania od 42 dni (dla tych o małej masie cząsteczkowej) do 210 dni (nici monofilamentowe).
- O szybkości rozpadu szwu oprócz rodzaju decyduje jego umiejscowienie w organizmie i stan zdrowia pacjenta.
Cechy charakterystyczne nici chirurgicznych niewchłanialnych
- Najczęściej są to nici syntetyczne i wywołują minimalną reakcję tkanek na ciało obce. Naturalne nici chirurgiczne są miękkie, dzięki czemu łatwo się je formuje i wiąże.
- Szwy stalowe wykazują całkowity brak oddziaływania odczynowego na tkanki.
- Im większa średnica nici chirurgicznej, tym większe prawdopodobieństwo wystąpienia reakcji zapalnej.
- Mocno i trwale zbliżają tkanki tworząc mocny szew, co minimalizuje ryzyko rozejścia się rany.
- Zazwyczaj mają kolor niebieski, dzięki czemu są dobrze widoczne dla chirurga podczas szycia skóry, wyjmowania, czy kolejnych operacji.
- Mogą stać się pożywką dla bakterii, co będzie źródłem zakażenia i powikłań pooperacyjnych (zwłaszcza nici naturalne),
- Nowoczesne materiały powodują znikomą reakcję tkankową, więc mimo tego, że nie ulegają rozpuszczeniu, w niektórych przypadkach można je pozostawić w ciele pacjenta.
Źródła:
Procedury i techniki stosowane w chirurgii, R.M. Kirk, wyd. I polskie, red. J. Kulig, Elsevier Urban & Partner Wydawnictwo, Wrocław 2011
Podstawowy kurs chirurgii skóry, wyd. II, A. Bieniek, W. Baran Edra Urban & Partner Wydawnictwo, Wrocław 2015
ETHICON, INC, Ethicon Wound Closure Manual, 2004
Aktualnie nie ma żadnych komentarzy