Jakie są podstawowe techniki szycia chirurgicznego?

W technikach szycia chirurgicznego wyróżnia się szwy pojedyncze i ciągłe

Podstawowe techniki szycia chirurgicznego dzieli się na takie, w przypadku których szwy mogą być pojedyncze lub ciągłe. Jaka jest między nimi różnica? Kiedy szwy są pojedyncze, każdy z nich stanowi odrębną całość. Żeby je założyć, przy każdym wykłuciu lub dwóch kolejnych wykłuciach, chirurg zawiązuje węzeł i zakańcza szew odcinając nadmiar nici, postępując w ten sposób tak długo, aż założy je na całej długości rany. Kiedy mowa o szwie ciągłym, chirurg wkłuwa się i wykłuwa jedną nicią, bez zawiązywania pojedynczych węzłów, aż do momentu, kiedy zamknie całą ranę.

Zarówno szwy pojedyncze, jak i ciągłe można zakładać na różne sposoby. Zależy to od umiejscowienia rany i tego czy jest rozległa, czy tkanki są pod dużym napięciem, a także czy istnieje zwiększone ryzyko powikłań. Decyzja co do tego jaka technika szycia będzie odpowiednia w danym przypadku, należy do operującego.

Podstawowe techniki szycia chirurgicznego – szwy pojedyncze

Do najpopularniejszych rodzajów szwów pojedynczych należą szew węzełkowy zwykły, szew węzełkowy pogrążony, pojedynczy szew materacowy, a w tym szew materacowy poziomy, szew pojedynczy wgłębiający oraz szew typu „zetka”. Każdy z nich zakłada się nieco inną techniką. Z reguły jest to o wiele bardziej pracochłonne aniżeli w przypadku szwów ciągłych. Mimo to wielu chirurgów preferuje je ze względu na możliwość usunięcia pojedynczego szwu w przypadku wystąpienia powikłań, bez ryzyka rozejścia się całej rany.

O tym na czym polegają najważniejsze techniki szwu pojedynczego, przeczytasz w jednym z naszych poprzednich artykułów.

Szew węzełkowy zwykły

Jeśli chodzi o podstawowe techniki szycia chirurgicznego, szew węzełkowy zwykły jest jedną z najpopularniejszych i najprostszych. Może być stosowany nawet w przypadku konieczności zespolenia tkanek spoistych będących pod napięciem. Żeby założyć taki szew, chirurg musi wkłuć się od zewnątrz rany i wykłuć od wewnątrz po jednej stronie, a następnie wkłuć od wewnątrz i wykłuć od zewnątrz po drugiej. Aby go zakończyć, na zewnątrz rany musi wykonać węzeł. Najlepiej wywijając nieco brzegi rany. Kolejne szwy muszą być zakładane w takiej samej odległości. Zawsze ściąga się je w jedną stronę rany. Ze względu na możliwość łatwego usunięcia takich szwów, do ich założenia można użyć nici niewchłanianych. Często stosuje się je do szycia tkanek znajdujących się bezpośrednio pod skórą.

Szew węzełkowy pogrążony

Kiedy chirurg preferuje stosowanie nici wchłanialnych, może zdecydować się na założenie szwu węzełkowego pogrążonego. M.in. w przypadku szycia tkanki podskórnej albo błon śluzowych jamy ustnej. Jest on lustrzanym odbiciem szwu zwykłego. To znaczy, że żeby go założyć, chirurg musi wkłuć się od wewnątrz rany i wykłuć od zewnątrz po jednej stronie, a następnie wkłuć od zewnątrz i wykłuć od wewnątrz po stronie przeciwnej. Żeby go zakończyć, od wewnętrznej strony rany musi poprowadzić węzeł. Kiedy jest on umiejscowiony w ten sposób, nici łatwiej się wchłaniają.

Pojedynczy szew materacowy

Wśród podstawowych technik szycia chirurgicznego, znajduje się kilka opartych na pojedynczym szwie materacowym. Należą one do jednych z najbardziej pracochłonnych. Mowa o szwie materacowym poziomym, szwie materacowym pionowym, szwie materacowym poziomym z dodatkową pętlą, szwie materacowym pionowym z dodatkową pętlą czy też o szwie materacowym częściowo pogrążonym. Mają one zastosowanie m.in. w szyciu powięzi i mięśni. Niektóre z nich m.in. szew materacowy poziomy z dodatkową pętlą są wykorzystywane także w przypadku konieczności zamknięcia ran skóry. W szczególności w okolicach z tendencjami do trudniejszego gojenia. Pozwala to zapobiec powstawaniu powikłań, a także gwarantuje dobry efekt estetyczny.

Kiedy jeszcze stosuje się wspomniane techniki pojedynczego szwu materacowego? O tym kiedy zakłada się szwy pojedyncze, przygotowaliśmy osobny artykuł.

Szew pojedynczy wgłębiający

Przy zaopatrywaniu delikatniejszych tkanek, np. do szycia błon surowiczych, zastosowanie ma szew pojedynczy wgłębiający. Chirurg może założyć go metodami Lemberta lub Halsteda. Pierwsza z nich polega na wkłuwaniu się w pewnej odległości od brzegu rany i wykłuwaniu tuż przy niej po tej samej stronie i ponownym wkłuwaniu, ale już po przeciwnej stronie rany, tuż przy brzegu. Ostatnie wykłucie wykonuje się w pewnej odległości od rany, a węzeł wiąże się na jej powierzchni. Druga metoda porównywana jest często do zakładania szwu materacowego poziomego tyle tylko, że w pobliżu obu brzegów rany dodatkowo należy zrobić jeszcze jedno wkłucie i wykłucie, tak jak przy metodzie Lemberta.

Szew typu “zetka”

Kolejnym rodzajem szwu pojedynczego jest szew typu „zetka”. Niektórzy nazywają go szwem skórnym krzyżowym. Nadaje się on do szycia błon surowiczych, a także ran skóry. Można zakładać go na trzy sposoby. W przypadku szycia błon surowiczych wkucie i wykłucie chirurg może wykonać w dalszym brzegu rany. Następnie musi powtórzyć to po stronie bliższej, pamiętając o tym, aby dokonywać tego w równych odległościach od jego krawędzi. Może też założyć szew drugim sposobem – wkłuwając się najpierw w brzegu dalszym i wykłuwając w bliższym, powtarzając to następnie tak, aby kolejne wkłucie i wykłucie miało miejsce w pewnej odległości od pierwszych.

Przy zaopatrywaniu ran skóry, chirurg może założyć ten szew wkłuwając się na odległości około 1 cm od dalszego brzegu rany i wykłuwając po stronie bliższej w takiej samej odległości, prowadząc igłę w tkankach pod kątem 45°. Następnie musi wkłuć się po stronie przeciwnej prowadząc igłę tak, aby nić układała się prostopadle do rany i wykłuć po stronie bliższej. W efekcie obie nici układają się wtedy w sposób równoległy.

Podstawowe techniki szycia chirurgicznego – szwy ciągłe

Do podstawowych technik szycia chirurgicznego można zaliczyć kilka rodzajów szwów ciągłych. Mowa tutaj m.in. o szwie ciągłym śródskórnym, szwie ciągłym materacowym, szwie obrębiającym i szwie „na okrętkę”. Wszystkie je zakłada się w taki sposób, że po pierwszym wkłuciu i wykłuciu zawiązuje się węzeł, który ma służyć zakotwiczeniu. Dopiero potem chirurg dalej prowadzi nić w sposób zależny od tego, na jaki konkretnie szew ciągły się zdecyduje.

Więcej o tym jakie są techniki szwu ciągłego, pisaliśmy już w jednym z poprzednich artykułów dotyczących szycia chirurgicznego.

Szew ciągły śródskórny

Do najczęściej wybieranych typów szwu ciągłego należy szew śródskórny. Chirurdzy decydują się na niego m.in. w położnictwie, przy zamknięciu rany po cesarskim cięciu, a także w chirurgii plastycznej. Jest on w stanie efektownie zaadaptować brzegi rany i jednocześnie pozwala ograniczyć ryzyko wystąpienia nieestetycznej blizny. W przypadku zaopatrywania ran skóry, nić przebiega poziomo, tuż pod jej powierzchnią tj. w warstwie podnaskórkowej. Jedną z jego zalet jest to, że nie pozostawia śladów wkłucia. Warto wspomnieć, że w jego przypadku chirurg może zrezygnować z początkowego etapu polegającego na wiązaniu szwu kotwiczącego, unieruchamiając nić po obu stronach rany plastrem. Może też wykonać go za pomocą nici wchłanialnych.

O tym jak wygląda szew ciągły śródskórny i jakie ma zalety i wady, pisaliśmy więcej w innym artykule.

Szew ciągły materacowy

Ten typu szwu ciągłego można zakładać na dwa sposoby, dlatego też wyróżnia się szew ciągły materacowy poziomy oraz szew ciągły materacowy pionowy. Pierwszy z nich jest stosowany o wiele częściej. Zakładając go igłę wkłuwa się zawsze po stronie poprzedniego wykłucia. Wykłucie musi znaleźć się natomiast po przeciwnej stronie rany.

Szew obrębiający

W przypadku tego szwu również istnieją jego dwie odmiany. Przy pierwszej chirurg podczas wkłucia owija nić zagłębiając igłę od wypukłej strony w powstałą pętlę, która nie jest skrzyżowana. Przy drugiej owija nić zagłębiając igłę od strony wklęsłej w pętlę, która jest skrzyżowana. Druga z metod pozwala zapobiec ściąganiu się tkanek.

Szew ciągły “na okrętkę”

Operując otrzewną lub narządy miąższowe, chirurg może poprowadzić szew ciągły „na okrętkę”.  W zależności od tego, jak bardzo jest doświadczony, może zrobić to decydując się na szew prosty (nić po zewnętrznej stronie rany układa się do niej prostopadle) lub skośny (nić po zewnętrznej stronie rany układa się wtedy skośnie). Umożliwia on szybkie zamknięcie rany, natomiast wiąże się z dość trudną adaptacją brzegów.

Jakie techniki szycia chirurgicznego wykorzystywane są najczęściej?

Do najczęściej wybieranych technik szycia chirurgicznego m.in. w chirurgii plastycznej, należy przede wszystkim szew węzełkowy zwykły. Łatwo jest go założyć, a także ściągnąć, dzięki czemu chirurdzy chętnie stosują go w przypadku zaopatrywania ran skóry. Kiedy mają do czynienia z raną w okolicach o zwiększonym napięciu, często decydują się na założenie szwu materacowego poziomego. Dzięki niemu możliwe jest przeniesienie napięcia w głąb, co sprzyja późniejszemu gojeniu. Powszechnie stosowany jest także szew śródskórny. Zwłaszcza w przypadku prosto przebiegających ran, gdzie ważny jest bardzo dobry efekt estetyczny.