Klasyfikacja szwów zgodnie z ilością włókien, które je budują, jest jednym z bardziej istotnych zagadnień dotyczących tej części asortymentu chirurgicznego. Można wręcz powiedzieć, że to absolutna podstawa programowa dla kogoś, kto żywo interesuje się tą tematyką – czy to ze względu na swoją profesję, czy też z czystej ciekawości świata i chęci poszerzania własnych horyzontów naukowych. Nici chirurgiczne możemy więc podzielić na produkty o uproszczonej strukturze oraz na takie, które swoją budowę opierają na kilku włóknach. Z dywersyfikacją na tym poziomie produktu wiążą się również różne właściwości, zastosowanie konkretnych szwów oraz wiele innych niuansów, o których nie wolno zapominać podczas ich wyboru. Czym jest zatem monofilament i co odróżnia go od multifilamentu? Na jakich płaszczyznach i detalach warto oprzeć to porównanie? O tym w kolejnych akapitach.
Spis treści
- Monofilament – charakterystyka ogólna
- Multifilament – podstawowe informacje
- Wskazówki dotyczące wyboru szwu
Sprawdź produkty
Monofilament – charakterystyka ogólna
Szwy chirurgiczne zaliczające się do kategorii monofilamentów opierają swoją strukturę na pojedynczym paśmie nici. Budowa ta ma swoje uzasadnienie w tym, iż dzięki uproszczeniu osiąga się tu większą swobodę pasażu. Oznacza to, iż tkanka, przez którą zostaje przeprowadzona nić chirurgiczna, stawia jej mniejszy opór. Co za tym idzie, nić powoduje mniejsze uszkodzenia (tzw. niższy poziom traumatyzacji). Podążając tym tropem można zatem powiedzieć, iż monofilament został stworzony przede wszystkim z myślą o zabiegach chirurgicznych, które wymagają wyższego poziomu delikatności, jak np. chirurgia naczyniowa, chirurgia plastyczna. Warto tu również wspomnieć, że:
- jednowłóknowe nici chirurgiczne charakteryzują się znakomitą odpornością na wnikanie mikroorganizmów, zatem stanowią również bardzo dobrą ochronę przed infekcją linii szwu,
- szwy monofilamentowe bardzo łatwo ze sobą związać, ale też takie połączenie może nie być zbyt trwałe. Istnieją tu większe szanse na jego rozwiązanie lub zerwanie (zwłaszcza jeśli nici ciasno opinają tkanki lub zostały założone w sposób i w miejscu, gdzie oddziałuje na nie siła zgniatania),
- materiały szewne tego typu produkuje się z tworzywa sztucznego, którego wytłaczaniu towarzyszy wysokie ciśnienie,
- monofilament może mieć różną grubość. Wraz z jej zwiększeniem nić staje się jednak bardziej sztywna, traci na poręczności użycia oraz trudniej utworzyć z niej węzeł,
- jednowłóknowe szwy chirurgiczne mają jednolitą i gładką strukturę,
- tego rodzaju nici zaleca się do operacji chirurgicznych w środowisku zakażonym.
Multifilament – podstawowe informacje
Mając do czynienia ze szwami multifilamentowymi, czyli wielowłóknowymi, warto zwrócić uwagę zarówno na materiał, z którego zostały wykonane, jak i rodzaj połączenia poszczególnych pasm budujących daną nić. Bardziej złożona struktura wiąże się w tym przypadku również z istotną zaletą dotyczącą użycia produktów należących do tego asortymentu. Jest to mianowicie zwiększona odporność na rozciąganie. Multifilament jest szwem bardzo giętkim, elastycznym i wytrzymałym.
Popularną praktyką jest również powlekanie nici chirurgicznych tego typu – np. polikaprolaktonem i stearynianem wapnia w przypadku OPTIME® czy antybakteryjnym triklosanem w modelu Vicryl™Plus. Robi się to, aby osiągnąć lepsze parametry techniczne. W szczególności chodzi o łatwość przechodzenia przez tkankę, poprawę dynamiki wchłaniania, biokompatybilności czy ograniczenie kapilarności.
Nici wielowłókowe (np. plecione nici chirurgiczne) mają swoje wady i zalety. Należy pamiętać, że multifilamenty:
- nie powinny być stosowane podczas pracy na zakażonych tkankach oraz narządach posiadających światło, gdyż nici te posiadają wysoki współczynnik kapilarności,
- mają dość szorstką budowę (z jednej strony gwarantuje ona stabilność węzłów, z drugiej zaś utrudnia ciąg przez tkanki),
- mogą być splecione (ang. braided, splot podobny do warkocza, nieco utrudnia przedostawanie się bakterii wzdłuż nici) lub skręcone (ang. twisted, spiralny układ włókien, zdecydowanie najczęściej prawoskrętny, do ich produkcji wykorzystuje się np. len lub jedwab, nici mogą posiadać różna grubość w obrębie swojej długości).
Wskazówki dotyczące wyboru szwu
Choć wiele zależy od tego, jaki typ nici chirurgicznych preferuje w danym przypadku operator, to nie podlega wątpliwości, że szwy różnią się swoimi właściwościami. Należy je zatem dobierać w szczególności na podstawie trafności zastosowania w danej sytuacji. Oznacza to dla lekarza konieczność oceny szybkości gojenia się rany, rodzaju i charakteru szytych tkanek, które mają zostać w ten sposób zbliżone, a także ryzyka wystąpienia powikłań pooperacyjnych. Asortyment nici chirurgicznych jest ponadto na tyle bogaty, że coraz trudniej mówić o jednym, słusznym wyborze. Istnieją jednak pewne podstawy, które mogą pomóc w podjęciu takiej decyzji, między innymi:
- zastosowanie monofilamentowych szwów niewchłanialnych lub długowchłanialnych w przypadku zaopatrywania ran o powolnym procesie gojenia (np. skóra, ścięgna), czy też w wypadkach permanentnego wsparcia tkanek w chirurgii sercowo-naczyniowej,
- zastosowanie szwów monofilamentowych do zaopatrywania ran zanieczyszczonych, które stwarzają ryzyko powstania infekcji, lub w środowisku zakażonym. Nieodpowiednie będzie tu zatem użycie szwów wielowłóknowych, czyli tzw. multifilamentów, ze względu na możliwość osadzenia się w ich strukturze bakterii,
- zastosowanie monofilamentowych nici niewchłanialnych lub wchłanialnych w przypadkach, gdy wymagany jest znakomity efekt estetyczny, szczególnie w szyciu skóry i tkanki podskórnej w chirurgii plastycznej,
- zastosowanie multifilamentowych (plecionych) szwów wchłanialnych lub niewchłanialnych nici naturalnych do zaopatrywania tkanek charakteryzujących się szybkim procesem gojenia (np. pęcherz lub żołądek),
- zastosowanie nici multifilamentowych (zwłaszcza nici naturalnych) do przygotowania pola operacyjnego, np. podwiązek do podwiązywania naczyń.
Źródła:
1. ETHICON, INC, Ethicon Wound Closure Manual, 2004
2. Jacek Jankowski, Podstawy podstaw – warto poznać przed operacją, dostępny w Internecie: https://mnocon.github.io/poradnik-chirurgiczny/rozdzial_3_b.html [dostęp: 08.02.2018].
Aktualnie nie ma żadnych komentarzy