Konserwacja narzędzi chirurgicznych

Korozja narzędzi chirurgicznych – kiedy może wystąpić?

Ze względu na ciągły kontakt z płynami ustrojowymi, wodą, a także środkami dezynfekującymi, na narzędziach chirurgicznych może wystąpić korozja. W przypadku instrumentów wykonanych ze stali nierdzewnej, wywołuje ją oddziaływanie jonów halogenowych. Te w kontakcie z powierzchnią narzędzia, przenikają przez warstwę pasywną, prowadząc do tworzenia się ubytku korozyjnego.

Korozja narzędzi chirurgicznych może powstawać również na skutek ocierania się o siebie elementów mechanizmów ruchomych (np. obszaru przegubowego nożyczek), braku ich smarowania oraz nieprawidłowego przechowywania i transportu.

W zależności od wyglądu zmian, a także ich pochodzenia i przyczyn, wyróżnia się różne rodzaje korozji. Może ona pojawiać się na znacznej powierzchni instrumentów chirurgicznych lub jedynie w szczelinach. W niektórych przypadkach prowadzi zaledwie do powstania niewielkiego nalotu, w innych zaś może prowadzić nawet do jego pęknięcia albo złamania.

Rodzaje korozji na narzędziach chirurgicznych:

• wżerowa,
• cierna,
• wtórna,
• naprężeniowa,
• powierzchniowa,
• stykowa,
• szczelinowa.

Aby zapobiec korozji, niezbędna jest właściwa konserwacja narzędzi chirurgicznych, a także minimalizowanie niekorzystnego oddziaływania ze strony wspomnianych czynników sprzyjających jej powstawaniu.

Czym i jak wyczyścić stal chirurgiczną?

Pierwszym, a zarazem niezwykle istotnym, etapem konserwacji narzędzi chirurgicznych jest ich mycie. Jak wyczyścić stal chirurgiczną? Przede wszystkim dokładnie. Po zakończonym zabiegu z każdego narzędzia należy precyzyjnie usunąć wszelkie zanieczyszczenia (resztki krwi, fragmenty tkanek). Tylko i wyłącznie wtedy można poddać je sterylizacji.

Czym wyczyścić stal chirurgiczną? Należy używać przeznaczonych do tego detergentów, a także wody destylowanej. W ten sposób na narzędziach nie będą pojawiały się osad, ani przebarwienia.

W kontekście tego czym czyścić stal chirurgiczną, warto wspomnieć o tym, że można robić to ręcznie lub za pomocą myjek automatycznych. Do wyboru są myjki-dezynfektory, a także myjki ultradźwiękowe.

Po zakończeniu czyszczenia narzędzi chirurgicznych w wodzie i detergencie, można przejść do ich dezynfekcji i sterylizacji.

Więcej na temat dekontaminacji przeczytasz w artykule o myciu, dezynfekcji i sterylizacji narzędzi chirurgicznych.

Konserwacja narzędzi chirurgicznych – zasady

Konserwacja narzędzi chirurgicznych jest złożonym procesem, na który składają się nie tylko mycie, dezynfekcja i sterylizacja, ale również:

• kontrola jakości,
• smarowanie mechanizmów,
• pakowanie,
• bezpieczny transport.

Tak kompleksowa konserwacja narzędzi chirurgicznych pozwala utrzymać je w dobrym stanie przez długi czas, co przekłada się z kolei na ograniczenie kosztów związanych z zakupem nowego instrumentarium. Niedokładne mycie i nieregularne smarowanie mechanizmów może doprowadzić do degeneracji materiału, z jakiego są wykonane. W takim przypadku na narzędziach mogą pojawiać się deformacje, zarysowania, a nawet pęknięcia, co sprawia, że przestają być one zdatne do użytkowania.

Konserwacja narzędzi chirurgicznych w pierwszej kolejności skupia się na dekontaminacji. Należy przeprowadzać ją tuż po zabiegu, tak aby pozostałe na nich krew czy resztki tkanek nie były w stanie zaschnąć, co znacznie utrudniłoby ich późniejsze usunięcie.

Jak powinna wyglądać dalsza konserwacja narzędzi operacyjnych?

Jedną z ważniejszych kwestii dla prawidłowego działania instrumentarium jest regularna kontrola jakości. Polega ona na dokładnym obejrzeniu narzędzi i przeglądu mechanizmów. W przypadku pęset czy nożyczek mikrochirurgicznych, powierzchnię należy oglądać pod lupą. Umożliwia to dostrzeżenia nawet niewielkich rys, pęknięć, odbarwień i innych oznak korozji.

Przegląd mechanizmów wymaga dokładnego sprawdzenia działania sprężyn, ząbków, zapadek czy zamków. Jest on szczególnie istotny w przypadku takich instrumentów chirurgicznych jak igłotrzymacze, nożyczki oraz kleszczyki.

Przy okazji kontroli jakości, warto zadbać o kolejny element konserwacji, jakim jest nasmarowanie mechanizmów. Należy używać do tego tylko i wyłącznie specjalnych środków smarujących, zmniejszających tarcie ruchomych części. Z reguły są one na bazie oleju parafinowego. Mogą mieć postać kropli lub aerozolu.

Środek należy aplikować na ruchome złącza, zawiasy oraz łożyska. Koniecznie trzeba zadbać o to, aby został on rozprowadzony równomiernie. Najlepiej nanosić go ręcznie. Nieprawidłowe naniesienie lub wybór nieodpowiedniego środka do konserwacji narzędzi chirurgicznych może doprowadzić do ich uszkodzenia – zwłaszcza jeśli mają one elementy z tworzywa sztucznego.

Czyste narzędzia należy przechowywać w taki sposób, aby chronić je przed zawilgoceniem i osadzaniem się kurzu – najlepiej w zamkniętych szafach. Pod tym kątem trzeba również zwrócić uwagę na opakowania. Ważne jest to, aby były one szczelne i trwałe, a przy tym miały możliwość otworzenia ich przy zachowaniu wszelkich zasad aseptyki. Specjalnych opakowań należy używać także do transportu narzędzi. Na ten czas należy dodatkowo je zabezpieczyć.

Redakcja bloga

Sklep Medyczny Madens

Redakcję bloga madens.pl tworzą pracownicy firmy Madens. W celu zachowania wysokiego poziomu merytorycznego artykułów współpracujemy z lekarzami, chirurgami i innymi przedstawicielami zawodów medycznych. Wykorzystujemy także publikacje naukowe. W razie uwag prosimy o kontakt mailowy na biuro@madens.pl