
To, jak szybko zagoi się rana i jak będzie wyglądać blizna, w dużej mierze zależy od tego, w jaki sposób jest pielęgnowana. Kluczową kwestię odgrywa w tym przypadku dobór właściwego opatrunku, a także zachowanie szczególnych zasad higieny. Odpowiednia pielęgnacja sprzyja gojeniu i pozwala uniknąć powikłań. Czym przemywać rany po operacji, kiedy nie ma objawów infekcji oraz czym przemywać rany po szyciu, kiedy dochodzi do nadmiernego wysięku? W jaki sposób dobrać właściwy opatrunek? Podpowiadamy!
Spis treści

Opatrunki specjalistyczne
Czy szwy można moczyć?
Jednym z najczęstszych pytań zadawanych przez pacjentów z ranami pooperacyjnymi jest to, kiedy mogą się oni wykąpać i czy szwy można moczyć. Kiedy tylko jest to możliwe, należy tego unikać. Zwłaszcza w początkowym okresie gojenia, gdy rana jest zakryta jałowym opatrunkiem. Trwa to z reguły dość krótko. Z reguły pozostawienie na ranie jałowego opatrunku zaleca się na okres 48-72 godzin. Po tym czasie może ona zostać odsłonięta, przy czym należy dbać o to, by była sucha i miała dostęp do powietrza.
Kiedy można się kąpać po operacji? Wzięcie prysznica jest możliwe nawet w tej samej dobie, w której doszło do zabiegu. Ważne jest jednak, by nie moczyć opatrywanego miejsca, a jeśli dojdzie do zamoczenia jałowego opatrunku, żeby szybko go zmienić. Przy tym najlepiej przemyć ranę środkiem antyseptycznym.

Czy można moczyć szwy, kiedy opatrunek jest zdjęty? Sposób pielęgnacji rany zależy od tego, czy goi się ona prawidłowo. Jeśli tak, po zdjęciu opatrunku pacjent z reguły może się już normalnie myć. Wciąż powinien jednak unikać nadmiernego moczenia rany i szwów, przez co zaleca się, aby nie była to kąpiel w wannie, a prysznic. Dla zachowania higieny, toaletę ciała należy wykonywać codziennie.
W trakcie prysznica, woda i mydło mogą spływać po ranie pooperacyjnej, przy czym najlepiej, aby było to mydło hipoalergiczne.
Mycie rany ze szwami
W niektórych przypadkach, np. po cięciu cesarskim, lekarze zalecają też mycie samej rany, natomiast pacjent musi przy tym zachować szczególną ostrożność. Jak powinno wyglądać mycie rany ze szwami? Należy robić to pod bieżącą wodą z użyciem szarego mydła i dłoni. Zastosowanie gąbki mogłoby doprowadzić do podrażnienia skóry czy przypadkowego pociągnięcia szwu.
Kiedy rana jest lekko sącząca, lekarz może zalecić stosowanie opatrunku, który będzie pochłaniał wysięk i jednocześnie chronił ją przed urazami mechanicznymi i zabrudzeniem. Takie opatrunki często chronią miejsce szycia także przed zamoczeniem. By zapewnić możliwość ciągłego monitorowania procesu gojenia, do zabezpieczenia rany można użyć przezroczystego plastra foliowego. Będzie stanowił on wodoodporną barierę sterylną, chroniąc wrażliwe miejsce zarówno przed zamoczeniem, jak i wszelkimi zanieczyszczeniami zewnętrznymi.
-
Opatrunek 3M™ Tegaderm™ Film, plaster foliowy, przezroczysty z ramkąOpatrunek 3M™ Tegaderm™ Film to przezroczysta, wodoodporna bariera ochronna. Chroni miejsce wkłucia lub ranę przed bakteriami, wirusami i płynami ustrojowymi. Zapewnia ciągłą widoczność miejsca wkłucia, umożliwiając monitorowanie gojenia. Umożliwia przepuszczanie tlenu i pary, co wspomaga proces gojenia ran. Dopasowuje się do skóry, zapewniając komfort i swobodę ruchu.Cena:od 106,99zł
-
Opatrunek foliowy Hydrofilm®, plaster samoprzylepny na rany, wodoodpornyOpatrunek Hydrofilm® to przezroczysty, samoprzylepny opatrunek z folii poliuretanowej. Skutecznie chroni ranę przed bakteriami, zapobiegając wtórnemu zakażeniu. Przepuszcza parę wodną i tlen, nie utrudniając oddychania skóry. Doskonale dopasowuje się do kształtów ciała, zapewniając wygodę pacjentowi. Łatwy i bezbolesny w usunięciu, nie podrażnia skóry.Cena:od 53,99zł
-
Opatrunek Cosmopor® E Steril, samoprzylepny plaster na rany pooperacyjneProfesjonalny opatrunek na rany pooperacyjne Hartmann Cosmopor® E, jałowy. Samoprzylepny, zapewniający ochronę i bezbolesną zmianę opatrunku. Hydrofobowa mikrosiatka i warstwa chłonna dla szybkiego przenikania wydzieliny. Przepuszczalny dla powietrza, zaokrąglone rogi, impregnacja wodoodporna. Idealny do ran pooperacyjnych, skaleczeń i jałowego opatrywania.Cena:od 24,99zł
Czym przemywać rany po szyciu? Czym dezynfekować rany?
Rany pooperacyjne, w szczególności, kiedy się sączą, należy regularnie poddawać dezynfekcji. Wyjątkiem są rany bez cech i ryzyka infekcji. Ważne jest, aby zachować przy tym pełną sterylność. Przed przystąpieniem do zmiany opatrunku i dezynfekcji rany, bezwzględnie należy dokładnie umyć ręce wodą z mydłem. Warto powtórzyć to także przed samym przyklejeniem nowego plastra.
Czym dezynfekować rany? Do najczęściej stosowanych środków należą te, które zawierają w sobie dichlorowodorek oktenidyny + fenoksyetanol (PE). Przykładem są płyn do dezynfekcji ran po operacji Octenicept, a także preparaty o nazwie MaxiSeptic, Linoseptic oraz Oktaseptal.
Dichlorowodorek oktenidyny jest substancją przeciwdrobnoustrojową o szerokim spektrum aktywności. To obejmuje m.in. wirusy, bakteryjne formy wegetatywne, bakterie Gram-ujemne i Gram-dodatnie oraz grzyby i pierwotniaki.

Przykładem substancji o działaniu przeciwdrobnoustrojowym stosowanych do dezynfekcji ran z cechami lub ryzykiem infekcji są również:
- poliheksanidyna,
- jodopowidon,
- chlorheksydyna.
Aktywne działanie przeciwdrobnoustrojowe mają również jony srebra oraz srebro nanokrystaliczne.
Czym smarować ranę po operacji?
Czym smarować ranę po zdjęciu szwów i czy w ogóle istnieje taka konieczność? Kiedy proces gojenia przebiega prawidłowo i lekarz nie zaleci inaczej, ranę można pozostawić do samoistnego zagojenia. Dla ochrony skóry wokół rany, można zastosować ewentualnie maści obojętne o działaniu hydrofobowym. W tym celu sprawdzi się np. wazelina.
Jeśli natomiast dochodzi do wysięku i rana nie goi się prawidłowo, należy stosować na nią specjalną maść na szwy po operacji o właściwościach przeciwzapalnych. Dobrym wyborem w wielu przypadkach jest też stosowanie opatrunków, które już są impregnowane maścią albo zawierają w sobie jony srebra.
Czym smarować ranę po operacji, kiedy zacznie formować się na niej nieestetyczna tkanka bliznowata (tak zwane keloidy, blizny atroficzne, hipertroficzne)? W takim przypadku niezbędna jest mobilizacja manualna blizny, prowadzona przez fizjoterapeutę, a także stosowanie specjalistycznych kremów. Najlepiej, by preparat polecił specjalista.
Jaki opatrunek na szwy?

To. jaki opatrunek na szwy najlepiej sprawdzi się w przypadku rany pooperacyjnej, zależy przede wszystkim od fazy gojenia oraz stanu mikrobiologicznego. Przede wszystkim musi być on sterylny. Ponadto powinien utrzymywać ranę w czystości i dbać o to, by środowisko wokół niej było suche. Może być to np. opatrunek foliowy, poliuretanowy albo piankowy.
Więcej o poszczególnych rodzajach opatrunków i ich zastosowaniu, przeczytasz w tym artykule: Rodzaje opatrunków i ich zastosowanie, przykłady.
Opatrunki na szwy pooperacyjne wymagają regularnego zmieniania. Co ile zmieniać opatrunek? Zgodnie z powszechną praktyką, zmiana opatrunku po szyciu powinna mieć miejsce tak często, jak jest to konieczne i tak rzadko, jak jest to możliwe. W przypadku ran pooperacyjnych z reguły ma to miejsce co 2-3 dni, z czego pierwsza zmiana opatrunku powinna odbyć się w 1. lub 2. dobie po przeprowadzeniu zabiegu.
Ze względu na zaburzanie wilgotnego środowiska wokół rany i jej traumatyzację, zbyt częsta zmiana opatrunków może prowadzić do spowolnienia gojenia. Z kolei zbyt rzadka zmiana opatrunku może skutkować rozwojem infekcji.
Źródła:
- Wytyczne postępowania miejscowego w ranach niezakażonych, zagrożonych infekcją oraz zakażonych – przegląd dostępnych substancji przeciwdrobnoustrojowych stosowanych w leczeniu ran. Zalecenia Polskiego Towarzystwa Leczenia Ran
- https://wszystkooranach.pl/prawidlowa-pielegnacja-rany-pooperacyjnej-krok-po-kroku/
- http://spzoz-brzesko.pl/wp-content/uploads/2019/07/Zalecenia-po-zabiegach-operacyjnych.pdf
- https://forumleczeniaran.pl/jakie-rodzaje-opatrunkow-sa-dostepne-na-rynku-i-w-jaki-sposob-dobrac-opatrunek-do-rany/
- https://forumleczeniaran.pl/jak-czesto-nalezy-zmieniac-opatrunek/
- https://forumleczeniaran.pl/jakie-rodzaje-opatrunkow-sa-dostepne-na-rynku-i-w-jaki-sposob-dobrac-opatrunek-do-rany/
- Rany pooperacyjne – problem lekarza i pacjenta, Paweł Łęgosz, Sylwia Sarzyńska, Łukasz Pulik, Paweł Małdyk, dostęp: https://www.praktyczna-ortopedia.pl/artykul/rany-pooperacyjne-problem-lekarza-i-pacjenta
Aktualnie nie ma żadnych komentarzy