Proste zeszycie rany skóry – jak zszyć ranę?

Zaopatrywanie rany – szycie rany krok po kroku

Zszywanie ran należy do zabiegów, które można wykonywać różnymi technikami szycia chirurgicznego. Do zaopatrywania ran skóry chirurdzy najczęściej stosują szew węzełkowy zwykły, szew materacowy poziomy lub materacowy pionowy. 

Od techniki szycia zależy nie tylko efekt estetyczny, ale także prawidłowy przebieg procesu gojenia. Proste zeszycie rany skóry pozwala na zrośnięcie się tkanek w stosunkowo krótkim czasie. Niemniej jednak, podczas zaopatrywania należy pamiętać o kilku istotnych kwestiach. Jak zszyć ranę?

Wkłuwanie

W jaki sposób operujący powinien wkłuwać igłę, żeby szycie rany za każdym razem przebiegało pomyślnie? O czym chirurg powinien zawsze pamiętać, kiedy czeka go zakładanie szwów? Przede wszystkim, podczas szycia musi trzymać igłę w imadle (najlepiej w połowie jej krzywizny). Aby nie dopuścić do przemieszczania się brzegów rany, na ich końce należy założyć haczyki skórne, które później będzie rozciągał asystent. 

Proste zeszycie skóry wymaga wkłuwania igły prostopadle do powierzchni skóry. Co więcej, w trakcie wkłuwania, brzegi rany powinny być wywinięte w taki sposób, by żywe komórki mogły się stykać. Kiedy rana znajduje się w płaszczyźnie strzałkowej, chirurg musi wkłuwać igłę od strony ręki dominującej i kierować ją do ręki niedominującej. Natomiast, gdy rana położona jest w płaszczyźnie poprzecznej, lekarz powinien wkłuwać się od strony ręki niedominującej, tak by zakładanie szwów było wygodne.

Optymalna odległość szwów

Aby nici chirurgiczne były w stanie utrzymywać brzegi rany w niezmienionym stanie, szwy muszą być zakładane w odpowiedniej odległości. Podczas szycia skóry chirurg powinien wkłuwać się co 2-3 mm. W zależności od umiejscowienia i wielkości rany głębokość wkłuć może być różna – średnio wynosi 2-3 mm. Co więcej, odległość szwów od brzegów rany także powinna być nie mniejsza niż 2-3 mm.

Wiązanie

Podczas zaopatrywania, chirurg musi pamiętać, by nie wiązać węzłów za mocno. Zbyt ciasne zszywanie rany może doprowadzić do obrzęku tkanek. Ponadto, skutkuje powstaniem nieestetycznej blizny. Najlepszym rozwiązaniem jest wiązanie węzłów w taki sposób, by jedynie zbliżały wolne brzegi skóry. Warto dodać, iż każdy węzeł powinien znaleźć się po jednej stronie zaopatrywanej rany.

Dobór odpowiedniej nici chirurgicznej

Bardzo ważnym elementem każdego zabiegu jest wybór nici chirurgicznych. Proste zeszycie rany skóry wymaga używania odpowiednich szwów, które m. in. nie będą wywoływać reakcji zapalnej tkanek i pozwolą na trwałe zbliżenie brzegów rany. Zwłaszcza, kiedy zabieg dotyczy widocznych części ciała. Mowa na przykład o dłoniach i okolicy twarzy.

Zszywanie ran skóry generalnie należy do stosunkowo nieskomplikowanych zabiegów. To jak zszyć ranę i jakie zastosować do tego nici chirurgiczne, zależy jednak od tego, jaki jest jej rozmiar oraz jak głęboko została uszkodzona tkanka. Zszywanie ran jest dużo bardziej skomplikowane w przypadku, kiedy te sięgają poza tkankę podskórną. W najtrudniejszych przypadkach, uszkodzenia dotyczą nawet narządów wewnętrznych. O wiele mniej skomplikowane jest zszywanie ran powierzchniowych, czyli takich, które sięgają jedynie tkanki podskórnej.

W każdym z tym przypadków, szycie ran wymaga doboru odpowiedniej nici chirurgicznej. Gwarantuje to nie tylko szybsze gojenie, ale także lepszy efekt estetyczny. Kiedy chirurdzy najczęściej decydują się na zakładanie szwów niewchłanianych, a kiedy na szycie ran nićmi wchłanialnymi?

Szwy niewchłanialne

Do prostego zeszycia rany skóry rekomenduje się stosowanie nici niewchłanialnych. Pierwszorzędnym wyborem są nici poliamidowe, a także polipropylenowe. Pierwsze odznaczają się dużą wytrzymałością mechaniczną, dzięki czemu ryzyko zerwania szwu jest bardzo małe. Drugie zaś zapewniają wysoki efekt estetyczny.

Przykładem materiałów szewnych wykonanych z poliamidu są monofilamenty AMIFIL®, które podczas prostego szycia rany gwarantują płynny pasaż przez tkankę. Do nici polipropylenowych należą jednowłóknowe Corolene® o idealnie gładkiej powierzchni. Podczas zaopatrywania ran skóry w okolicach twarzy specjaliści rekomendują stosowanie nici nylonowych o małej hydrofilności (np. Filapeau®). Niemniej jednak, kiedy rana położona jest w mało widocznym miejscu chirurdzy mogą zdecydować się na szwy wykonane z naturalnych włókien jedwabiu (SILK).

Szwy wchłanialne

Wielu lekarzy woli zaopatrywać rany nićmi resorbowalnymi. Skóra charakteryzuje się bardzo krótkim okresem gojenia. Dlatego też chirurdzy muszą wybierać takie szwy, które ulegną absorpcji już po kilku dniach od zabiegu. 

Optymalnym wyborem są bezbarwne nici Optime® R wykonane z kwasu poliglikolowego. Lekarze decydują się na nie zwłaszcza w przypadku zaopatrywania ran skóry w chirurgii dziecięcej. Dzięki wysokiej biokompatybilności, zastosowanie tego typu szwów zapewnia szybkie gojenie się rany, a także zadowalający efekt estetyczny.

Rozmiar nici a zszywanie rany

Podczas zaopatrywania rany skóry w obrębie twarzy i szyi rekomenduje się używanie nici o małej lub średniej grubości. Dobrym wyborem są szwy chirurgiczne w rozmiarze 6/0 lub 5/0 USP. Do szycia skóry w obrębie tułowia i torsu, chirurdzy wybierają nieco większe rozmiary – 4/0, 3/0, a także 2/0 USP. Do prostego zeszycia rany skóry o dużym napięciu powinno stosować się nici o dużej wytrzymałości. Pierwszorzędnym rozwiązaniem są te w rozmiarach od 2/0 do 2 USP.

Więcej na ten temat przeczytasz w naszym artykule o zastosowaniu nici chirurgicznych ze względu na grubość.

Wybór właściwej igły chirurgicznej do szycia ran

Bardzo istotnym elementem każdego zabiegu jest dobór igły chirurgicznej o odpowiednim kształcie. Najlepiej wybierać modele z wtopioną nicią (igły atraumatyczne), które zapobiegają nadmiernej traumatyzacji tkanki. Co więcej, podczas operacji niezwykle ważne jest zastosowanie igły o średnicy, która umożliwi swobodny pasaż przez tkankę i zszywanie rany w jak najmniej inwazyjny sposób.

Kształt igły

Do prostego zeszycia rany skóry lekarze powinni wybierać zakrzywione igły o profilu tnącym. Wielu chirurgów decyduje się na zastosowanie igieł odwrotnie tnących. Taki wybór zapewnia swobodny pasaż przez tkanki, a także wysoki efekt estetyczny zabiegu. Co ważne, igły odwrotnie tnące zostały skonstruowane tak, by były wytrzymałe i odporne na zginanie. W przypadku szycia skóry w okolicach twarzy czy rąk lekarz może użyć także igły konwencjonalnie tnącej.

Grubość igły

Oprócz kształtu, bardzo istotna jest także grubość igły chirurgicznej. Proste zeszycie rany skóry wymaga użycia igły o średnicy takiej samej lub nieco większej od średnicy nici. Należy pamiętać, iż wybór narzędzia o nieodpowiedniej grubości może wywołać nadmierną traumatyzację tkanek, a także poważne powikłania pooperacyjne.

Rodzaje ran i ich charakterystyka

W zależności od głębokości uszkodzenia tkanki, rozmiaru czy ryzyka zakażenia wyróżnia się różne rodzaje ran. Od tego z jaką raną ma do czynienia chirurg będzie zależało to jaką powinien wybrać technikę operacyjną, a także jak później będzie wyglądał i ile będzie trwał proces gojenia. Poniżej rodzaje ran i ich charakterystyka.

Rodzaje ran ze względu na głębokość uszkodzenia tkanki:

• Powierzchniowe – sięgają jedynie tkanki podskórnej.
• Głębokie – sięgają poza tkankę podskórną, do jam ciała, a nawet narządów wewnętrznych.

Rodzaje ran ze względu na rozmiar:

• Proste – są niewielkie i dotyczą jedynie powłok.
• Złożone –  mogą być większe i mają związek z uszkodzeniem naczyń, narządów wewnętrznych, nerwów, ścięgien albo struktur kostno-stawowych.
• Powikłane –to szczególny rodzaj ran. Obok uszkodzenia tkanki występie zakażenie przyranne, ropień lub ostry, ropny stan zapalny (ropowica).

Rodzaje ran ze względu na ryzyko zakażenia:

• Rany o małym ryzyku zakażenia – zalicza się do nich rany czyste, czyste skażone oraz skażone.
• Rany o dużym ryzyku zakażenia – zalicza się do nich rany o dużym skażeniu i rany stare, czyli takie, które nie zostały zaopatrzone przez 12 godzin lub dłużej.

Warto wspomnieć, że rodzaje ran i ich charakterystyka to temat o wiele bardziej złożony. Można sklasyfikować je jeszcze ze względu na to jakim zostały zadane narzędziem (np. rany kłute i rany postrzałowe), a także z jaką to działało siłą (np. rany rąbane i rany miażdżone).

Gojenie rany – etapy

Gojenie ran pooperacyjnych zazwyczaj jest bardzo długim procesem i może trwać nawet kilkanaście miesięcy. Bywa szczególnie trudne w przypadku, kiedy te są złożone, a przy tym występuje duże ryzyko zakażenia. Często jest to skutkiem powstania uszkodzenia tkanki za pomocą tępego przedmiotu. Z reguły gojenie rany (zarówno prostej, jak i złożonej) jest procesem, po którym kolejno występują po sobie cztery fazy.

Gojenie rany – etapy:

• faza wysiękowa,
• faza oczyszczania,
• faza proliferacyjna,
• faza przebudowy.

Inaczej wygląda gojenie ran pooperacyjnych powikłanych. W takim przypadku zastąpienie uszkodzonej tkanki powstającą z fibroblastów tkanką łączną, nazywaną ziarniną, trwa przede wszystkim znacznie dłużej.

Usuwanie szwów chirurgicznych

Szycie rany nićmi niewchłanialnymi, rodzi konieczność ich późniejszego usunięcia. Kiedy należy to robić? Na długość okresu, po którym powinno się usuwać szwy chirurgiczne ma wpływ wiele czynników. Jednym z nich jest umiejscowienie rany. W obrębie twarzy i szyi, nici można usunąć już kilka dni po zabiegu (optymalnie 3-4 dni). Natomiast, w przypadku prostego zeszycia rany brzucha czy pleców szwy powinny podtrzymywać brzegi rany co najmniej przez 7 dni. Rekomendowany okres, po którym należy je usunąć wynosi od 7 do 10 dni.

Jak zszyć ranę skóry – podsumowanie

Podczas zaopatrywania ran skóry ważne jest zachowanie ostrożności i pewności siebie. Niemniej jednak, by otrzymać wysoki efekt estetyczny to nie wystarczy. Proste zeszycie rany wymaga również odpowiednio dobranych nici oraz igieł chirurgicznych. Co więcej, na efekty zabiegu wpływ ma doświadczenie lekarza oraz technika szycia chirurgicznego. Nie wolno zapominać, iż w trakcie zabiegu chirurg musi zakładać szwy co 2-3 mm tak, by brzegi rany nie rozeszły się, a blizna wyglądała estetycznie.